2014, uzay görevleri açısından başarılı bir yıldı diyebiliriz. Mars’a yeni uydular gönderildi, ilk kez bir kuyruklu yıldıza iniş yapıldı,özel havacılık firmaları yeni araçlar geliştirdiler ve Uluslararası Uzay İstasyonu pek çok pek çok konuk ağırladı, farklı farklı görevlere imza attı. Peki 2015 yılında bizi neler bekliyor? Diyebiliriz ki 2015, çok daha renkli ve çığır açıcı görevlerle geçecek. Bu yılı “Uzay Çağı”nın yeni altın yılı olarak düşünebiliriz.

İşte bu yıl olacaklar:

11 Şubat, ESA IXV Uzay Aracını denemek için Fransız Guyanası’ndan fırlatacak.

Önümüzdeki ilk görev ESA’nın deneysel uzay aracı IXV’yi uzaya göndermesi. Avrupa Uzay Ajansı, uzay görevlerinde en çok sıkıntı yaratan şeylerden biri olan Dünya’ya güvenli geri dönüşü araştırıyor. Uzay araçları atmosfere girerken sürtünmeden dolayı aşırı derecede ısınıyor ve zarar görüyor. Bu kimi zaman mürettebatın yaşamlarını tehlikeye atabiliyor.

IXV, uzay mekiğine benzeyen, uzaya gidip geri dönmek üzere tasarlanmış bir araç. ESA bu aracın testlerinden yaşamsal önemde sonuçlar almayı hedefliyor. Böylece Mars görevinden geri gelen araçlar ya da Uluslararası Uzay istasyonu’ndan dönen astronotlar atmosfere güvenle girebilecek.

IXV 11 Şubat’ta Fransız Guyanası’nda, Kouru’dan bir Vega roketiyle fırlatılacak. 100 dakika boyunca atmosferde hipersonik hızda seyredecek ve ardından paraşütlerini açıp yavaşlayacak ve Pasifik Okyanusu’na inecek.

Araç beş yıldır geliştiriliyordu ve bugüne gelebilmek için 150 milyon Euro’nun üzerinde para harcandı.

6 Mart, Dawn, bir cüce gezegeni ziyaret eden ilk uzay aracı olacak.

Dawn uzay aracı bir süre önce Vesta asteroidini incelemiş ve rotasını Ceres’e çevirmişti. Güneş Sistemi’ndeki en küçük cüce gezegen olan Ceres’le buluşma tarihi 6 Mart. Bu görev sırasında Ceres hakkında bilgi toplayacak olan Dawn Uzay Aracı’nın cüce gezegendeki gizemli parlak lekenin de sırrını çözmesi bekleniyor.

Ceres, asteroid kuşağında, Mars ile Jüpiter arasında yer alıyor. Dawn uzay aracı, gök cismine yaklaştıkça Dünya’ya daha net çekilmiş fotoğraflar göndermeyi sürdürüyor. Buluşma gerçekleştiğinde bir cüce gezegen ilk kez bir uzay aracı tarafından ziyaret edilmiş olacak. Bunu, Haziran ayı civarında Yeni Ufuklar Uzay Aracı’nın Pluton’u ziyareti izleyecek.

27 Mart, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda geçecek bir yıl…

27 Mart’ta ABD’li astronot Scott Kelly ve Rus kozmonot Mikhail Kornienko, UUİ’deki bir yıllık bir göreve başlayacaklar. İkili, Mars görevi gibi uzun süreli görevlere gönderilecek insanların neler yaşayabileceklerini anlamak için uzun süre uzayda kalacak. Bugüne dek diğer astronotlar istasyonda en fazla altı ay kalmışlardı.

Bu görev sırasında insan bünyesinin Dünya dışı ortama nasıl tepki verdiği gözlenecek; bağışıklık sitemi, vücut kimyası ve kalp üzerinde çalışmalar yapılacak. Buna karşın ikili uzayda en uzun süre kalma rekorunu kıramayacak. Bu rekor 1994 – 1995 yıllarında Mir Uzay Üssü’nde 437 gün kalan Rus kozmonot Valeri Polyakov’a ait. Ne yazık ki Polyakov’dan alınan veriler Mars görevinde kullanılacak nitelikte değil.

Kelly ve Kornienko yaklaşık iki yıldır bu göreve hazırlanıyordu. Mart 2016’da sona erecek bu görevden elde edilen verilerle 2030 civarında yapılması planlanan insanlı Mars yolculuğu için hazırlıklar yapılacak. Dokuz ay gidiş ve dokuz ay dönüş olmak üzere üç yıl sürmesi planlanan Mars görevinde astronotlar birçok bilinmeyenle karşılaşacak. UUİ’deki bu görevin uzayda yaşanabilecek sorunlara karşı önceden hazırlıklı olmak adına büyük önem taşıdığı çok açık.

Nisan, Messenger Uzay Aracı’nın Merkür görevi sona eriyor.

Messenger, Güneşe en yakın gezegen olan Merkür’ü yörüngesine girerek inceleyen ilk uzay aracı. 2011 yılında görevine başlayan araç, gezegenle ilgili pek çok yeni bilginin yanında, Merkür’ün kutuplarında buz olduğunu da keşfetti.

Aracın görevinin sona ermesi başta Mart ayında olacak şekilde planlanmıştı. Bu süre sonra biraz daha uzatıldı. Messenger veri göndermeyi sonlandırdıktan sonra Merkür’ün yüzeyine düşürülecek.

25 Nisan, Hubble Uzay Teleskopu’nun 25. yılı.

Hubble Uzay Teleskopu 25 Nisan’da 25. yaş gününü kutlayacak. Zamanında NASA’nın en büyük başarılarından biri olarak kabul edilen teleskopun aslında bu kadar uzun süre görev yapması da ayrı bir başarı. Hubble, 1990 yılında uzaya fırlatıldıktan sonra ana aynasının hatalı olduğu, bu nedenle elde edilen görüntülerin odağın dışında ve bulanık olduğu fark edilmişti. Teleskopu tamir etmeye yönelik görevlerin ardından, olağan üstü güzellikte görüntüler Dünya’ya gelmeye başladı.

Haziran – En büyük roket fırlatılacak…

Tam tarihi henüz belli olmasa da Haziran ayı içinde, Space X firmasının geliştirdiği Falcon Heavy adlı roketin uzaya fırlatılması hedefleniyor. Space X, uzay çalışmaları yapan özel bir şirket. Space X, Mars’a gidebilecek bir roket yapma hazırlığında ve Haziran ayında bu görev için bir deneme yapılmış olacak.

Denemelerde kullanılacak roketin kapasitesi 53 ton kaldırabilecek düzeyde olacak. Mars görevi için kullanılacak roketinse yaklaşık 143 ton kaldırabilmesi hedefleniyor. Bir başka hedefse roketlerin uzay araçlarını Dünya dışına taşıdıktan sonra yeniden kullanılmak üzere belirlenen bölgelere güvenle indirilmesi. Geçtiğimiz günlerde başarısız olan bir deneme yaşandı. Bununla birlikte bu hedef gerçekleşirse uzay görevlerinin maliyetlerinin düşmesi bekleniyor.

14 Temmuz, Yeni Ufuklar, Plüton’u ziyaret eden ilk uzay aracı olacak.

NASA’nın cüce gezegen Plüton’u incelemek üzere uzaya gönderdiği uzay aracı “Yeni Ufuklar”, yaklaşık 9 yıl ve 4,8 milyar kilometrelik yolculuğun ardından Aralık ayında hedefine yaklaşınca uyandırılmıştı. Aracın 14 Temmuz’da Plüton’a ulaşması ve veri aktarması hedefleniyor.

Yeni Ufuklar uzay aracı, 2006 yılında yolculuğuna başlamıştı. Görevin amacı Plüton ve çevresindeki gök cisimlerini yakından incelemek. Bunun yanında Hubble Uzay Teleskopu’nun görüş açısı dışında kalan yeni gök cisimlerinin de keşfedilmesi de bekleniyor.

Yeni Ufuklar yedi değişik bilimsel araca sahip. Bunlar: kızılötesi ve morötesi spektrometreler, bir kompakt çok renkli kamera, bir yüksek çözünürlüklü teleskopik kamera, iki güçlü parçacık spektrometresi ve “uzay tozu” detektörü.

700 milyon dolara mal olan uzay aracı, saniyede 13 km hızla yol alıyor. Büyükçe bir piyano ölçülerinde olan Yeni Ufuklar, Plüton’un yanından hızla geçerken fotoğraflar çekecek. Bu görüntülerin bize ulaşmasıysa ışık hızıyla bile olsa 12 saat sürecek.

Araçta aynı zamanda Plüton’un kâşifi, gökbilimci Clyde Tombaugh’un külleri de bulunuyor.

Kasım, Japon uzay aracı Akutsaki, Venüs yörüngesine girmek için son bir deneme yapacak.

Yılın son önemli görevinin hikayesi aslında biraz dramatik. Japonya, Akatsuki adını verdiği uzay aracını 7 Aralık 2010 tarihinde komşumuz Venüs’ün yörüngesine oturtmayı hedefliyordu. Ne var ki istenen olmadı, olamadı. Akatsuki’nin motorlarında yaşanan bir sorun nedeniyle Venüs’ü “ıskaladı.” Japonlar Kasım ayında uzay aracını Venüs yörüngesine oturtmak için şanslarını son kez deneyecekler.

2010 yılındaki başarısızlıktan sonra gücünü koruyabilmesi için Akatsuki uykuya yatırılmış ve Güneş yörüngesinde döner halde bırakılmıştı. 3 Ekim 2013’ten itibarense uzay aracı yeniden Venüs’e yaklaşmaya başladı. Eğer bu seferki deneme başarılı olursa yıl sonuna doğru uzay aracı Venüs yüzeyinin 300 km üzerinde eliptik yörüngeye oturtulacak.