Mevcut sonar sistemlerin deniz memelileri üzerinde yarattığı olumsuz etkiyi azaltan Akustik Zum aslında deniz tabanı yapısını araştırmak için geliştirilmiş yeni bir sonar sistemi.
GÖRSEL: Akustik Zum sisteminin diyagramı
Bath Üniversitesinden bilimciler mevcut yöntemlerden daha yüksek çözünürlük vererek yerbilimcilere deniz tabanı hakkında bilgi sağlayan, deniz yaşamı için daha az zararlı olan, yunus ve balinalar gibi deniz-memelileriyle çok daha dost, yeni bir sonar sistem geliştirdiler. Sisteme de Akustik Zum adını verdiler.
Yeni enerji ve maden kaynaklarını aramak için insanlık yüzünü denize dönerken, denizyatağındaki kaynakların ne tür olduğunu açığa çıkartacak jeolojik araştırmalar giderek daha da önem kazandı. Yöntemlerden biri sismik görüntüleme. Bu yöntemde, yapısını keşfetmek üzere toprak ya da dipkayaların çeşitli katmanlarına ses dalgalarının gönderilmesi esas. Patlayıcıların ya da aktarıcıların kullanıldığı yöntemde, çarptığı yerden yansıyan ses dalgaları bir dizi sensör tarafından algılanıp kaydedilir. Bu yolla elde edilen görüntüler uzmanlara yapı hakkında bilgi verir.
Bath Üniversitesinden Jaques Guigné ve Nick Pace tarafından gelişitirilen Akustik Zum bilindik sismik görüntülemeden farklı bir prensiple çalışıyor: Dünya’nın derinlerinden ses enerjisini yansıtmak yerine Akustik Zum, dağılan ses enerjisinin incelenmesini sağlıyor. Akustik Zum ses demetleri halinde bir alanı tararken, okyanus tabanı üzerine yayılmış 16 kollu dizi setinden toplanan verilerle enerjinin nasıl dağıldığını ölçüyor. Araştırma sırasında, bu yöntemle elde edilen sinyaller sonra sayısal olarak işlendi, buradan da daha yüksek çözünürlüklü görüntüler oluşturuldu.
Guigné ve Pace’e göre, Akustik Zum sonuçları, katmanlarda daha önceden görülemeyen kırıklar ve çatlaklar gibi ayrıntıları jeologların artık görebileceğini gösteriyor. Ayrıca, ses, bilindik sonar yöntemlerinden daha az enerjide, daha uzun bir süre boyunca daha yüksek frekansta ses yayabilen bir tür “deniz trombonu” tarafından oluşturuluyor. Bilimciler, düşük enerjili ve yüksek frekans özellikleriyle Akustik Zum’un deniz yaşamına daha az zarar verdiğini söylüyor. Ek olarak, elde edilen yüksek çözünürlüklükteki görüntülerden yapı daha iyi görüneceği için, gelecekte gerek duyulacak sondajların azalacağını bunun da olumsuz çevresel etkileri azaltacağını belirtiyorlar.
Guigné’ye göre bu yeni teknoloji çok heyecan verici; çünkü zor algılanan jeolojik özelliklerin çok ayrıntılı anlaşılmasına olanak veren sanal karot örneklerinin alınmasını sağlıyor. Akustik Zum yansıyan enerjinin kaydedilmesi yerine dağılan ses enerjisinin incelenmesiyle çalışıyor.
Araştırmanın sonuçları Journal of Natural Gas Science and Engineering.