En az üç saat boyunca oturarak çalışanların dikkatine! Oturmaya 5 dakikalık yavaş yürüyüşlerle mola vermek, hayat kurtarıyor.
Çoğumuz ya çalışmanın getirdiği zorunluluktan ya da örneğin, televizyon karşısında keyfi olarak uzun saatler boyunca oturuyoruz. Ancak ne yazık ki, çoğumuz uzun süre oturarak kendimize ne kadar zarar verdiğimizin farkında bile değiliz.
Araştırmalar, bir süredir, uzun süre oturmanın tehlikeli hatta öldürücü olduğunu gösteriyor. Hatta son bir çalışma uzun süre oturmanın kolesterol, obezite ve kardiyovasküler (kalp ve damarla ilişkili ) sorunlarla bağlantılı olduğunu, damar içinde tek sıra dizili bir organ olan endotel’de işlev bozuklarına yol açtığını göstermişti.
Çok yeni bir başka çalışma da uzun süre oturanların bu hastalıkların ve bozulmanın önüne geçebileceğini kanıtladı. Çalışmanın sonuçları Medicine & Science in Sports & Exercise’da yayınlandı.
ABD, Indiana Üniversitesinden bilimcilerin yaptığı bir araştırma, beşer dakikalık üç yavaş yürüyüşün üç saat sürekli oturmanın damarlarda yol açtığı hasarı terse çevireceğini ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, çalışmayı obez olmayan 12 erkek denek üzerinde gerçekleştirdi. Erkekler iki gruba bölündü. Gruplardan biri, çoğumuzun her gün yaptığı gibi, 3 saat süreyle bacaklarını ve ayaklarını hiç hareket ettirmeden otururuken, yine 3 saat süreyle oturan 2. gruptan erkekler, oturma süresi içinde, koşu bandında 3 kez 5’er dakikalık yavaş yürüyüşler gerçekleştirdi. Grup, ilk yürüşünü 30. dakika’da sonrakileri ise birer saat arayla yaptı. Denekler, saatte 3,2 km hızla yürüdü.
Üç saatlik testin sonunda, bacaklara kan taşıyan uyluk (femoral) atar damarların iç astarı endotel tabakasına ne olduğunu görmek için, araştırmacılar ultrasonla deneklerin bacaklarındaki atar damarları inceledi.
Üç saat hareketsiz oturan ilk gruptaki erkeklerin atar damarları, deneyin başlangıcıyla karşılaştırıldığında, damarların iç çeperlerindeki genişleme şaşırtıcı bir şekilde %50 azalmıştı. Doğal olarak bu erkeklerde kan akışı oranları da düştü.
Öte yandan, oturma süresi boyunca üç kez 5 dakika yürüyüş yapan gruptaki erkeklerin atar damarlarında herhangi genişleme azlığına rastlanmadı bu yüzden de kan akışında değişiklik gözlenmedi.
Deneydeki denek sayısı az olsa da, elde edilen istatistik sonuçlar çok çarpıcı, çok önemli. Çalışmanın araştırmacılarından Saurabh Thosar, oturma süresinin çeşitli kronik hastalıklarla ve oturma sürelerinde ara vermenin yararlı kardiyyovasküler (kalp ve damarla ilgili) etkilerle bağlantısı olduğunu kanıtlayan epidemiyolojik kanıtların pek de bulunmadığını, ancak kendilerinin bu küçük deneyle kanıta ulaştıklarını söylüyor. Thosar’a göre, uzun oturma, kardiyovasküler hastalıkların erken belirtisi olan endotel işlevini düşürerek bozuyor; oysa oturma süreleri arasında verilen kısa yürüyüş molaları işlevdeki bu düşüşü önlüyor. Bir saat oturmanın sonunda endotel işlevindeki bozulmanın önemli olduğuna dikkat çeken Thosar, basit fiziksel eylemlerin bu bozulmanın önüne geçebileceğinin altını çiziyor.
Bize düşen mi? Uzun oturmamız başladığında, ilki yarım saat sonra olmak üzere, birer saat arayla 5 dakika yavaş hızla yürümek…