Bilim Kurgu kitap, film ve dizilerinde neredeyse ortak nokta sayılabilecek ulaşım türü olan ışıktan hızlı seyahat çeşitlerinin olabilirliği nedir?

İlk önce kısaca niye ışıktan hızlı gidemiyoruz? Einstein’ın aşağıdaki görelilik denklemine göre kütlesi (m) olan bir nesnenin hızı (v) ışık hızına yaklaştıkça o kütleyi ışık hızına çıkarmak için gereken enerjide sonsuz olur.

E=mc²(1-v²/c²)^-1/2

Yani sadece kütlesi olmayan parçacıklar (photon) ışık hızında olabilirler.

1) Sapma hızı (Warp Speed)

Uzay Yolu dizisi sayesinde öğrendiğimiz ışıktan hızlı seyahat biçimidir. Dizide uzay gemisinin etrafında bir baloncuk oluşturup uzay gemisini hareket ettirmek yerine geminin etrafındaki uzayı bükerek ışıktan hızlı seyahati gerçekleştirir. Sapma hızı ışıktan hızlı olsa da anlık bir seyahat değildir. Sapma teknolojisini kullanan gemiler galaksimizin sadece belli bir kısmını keşfedebilmişlerdir. Atılgan ve kardeş gemilerinin bir yerden diğerine gitmesi bazen günler, aylar veya Uzay Yolu – Seyyah (Star Trek – Voyager) dizisinde olduğu gibi seneler alabilir.

Teorik fizikçi Miguel Alcubierre, Einstein denklemlerini (Einstein Field Equations) ve genel göreliliği kullanarak teorik olarak bu tür IHS’nin olabileceğini ispatlamıştır. Alcubierre’nin teorisine göre uzay gemisinin önünde kalan uzayı daraltıp, arkasında kalan uzayı genişleterek uzay gemisini ışıktan hızlı seyahat ettirebiliriz. Burada esasen uzay gemisi değil çevresindeki uzay, ışıktan hızlı hareket eder.

Alcubierre’nin denklemleri matematiksel olarak geçerli olsa da, baloncuğu oluşturmak için eksi kütleye sahip egzotik maddeye (matematiksel olarak mümkün ama var olmadığında inanılan bir madde) ihtiyaç duyduğu ve gereken enerjinin çok büyük olması nedeniyle sapma hızı sahip olduğumuz fizik bilgisi ile pek mümkün gözükmemektedir.

2) Solucan delikleri (Worm Holes / Einstein – Rosen Bridge)

Bir çok bilim kurgu kitap, dizi ve filminde ışıktan hızlı seyahat etmek için uzay-zamanda bir kestirme yol oluşturarak ışıktan hızlı seyahat etme yöntemidir. Bazı kitap, dizi ve filmlerde başlangıç noktası ve varılacak noktada solucan deliği oluşturan makineler gerekirken (Yıldız Kapısı – Stargate), diğerlerinde uzay gemilerinin kendisi solucan delikleri oluşturur. (Farscape)

Sıkça kullanılan analojiyi kullanılırsak, bir kağıdın iki kenarına koyduğumuz birer nokta arasında en kısa mesafe bir düz çizgidir. Bunu ışığın izlediği normal yol olarak düşünebiliriz. Eğer biz kağıdı iki nokta üst üste gelecek şekilde bükersek ve o iki noktayı bir tünelle birbirine bağlarsak kendimize bir kestirme yol oluşturmuş oluruz.

Solucan deliklerinin matematiksel olarak olabilirliği Einstein ve Rosen tarafından ispatlanmıştır. İki yönde de geçişe izin veren durağan bir solucan deliği oluşturmak için eksi enerji ve/veya egzotik maddeye ihtiyaç olduğundan bugünkü bilgimizle solucan delikleri mümkün gözükmüyor.

3) Hiperuzay (Hyperspace)

Uzay-zaman boyutunun dışından başka bir boyuta geçerek ışıktan hızlı seyahat etme şekli olan hiperuzay, Yıldız Savaşları, Babylon 5 ve Isaac Asimov’un kitapları gibi birçok bilim kurgu yapıtında karşımıza çıkar. Hiperuzayın yapısı her bilim kurgu yapıtında farklıdır.

1950’lerde Burkhard Heim adlı fizikçi, her şeyin teorisini oluşturmak için çalışırken var olan boyutlara ilave boyutlar önermiş ve elektromanyetik alanları kullanarak bildiğimiz boyutlardan üst/alt bir boyuta geçip yolculuk yapılabileceğini iddia etmiştir. Teorisinde eksikler ve aksaklıklar olduğu için diğer fizikçiler tarafından bu teoriye ilgi gösterilmemiştir.

Bilim kurgu yapıtlarında çok çeşitli ışıktan hızlı seyahat biçimleri varmış gibi gözükse de genelde bu üç IHS türünün birinin altında sınıflandırılabilir. Bu türler dışında kalan ışıktan hızlı seyahat biçimleri, genelde hikaye örgüsü içinde IHS sorununu çözmek için oluşturulmuş ilginç ve bilimin sınırları dışında (Sonsuz Olasılık Motoru, Bistromatik Motoru, Düşünce gücü ile, v.b.) ışıktan hızlı seyahat türleridir.

Not: Otostopçunun Galaksi Rehberi’ne göre en etkili ve konforlu ışıktan hızlı seyahat Bistromatik Motoru sayesinde yapılır.