Bir çobanla, çoban köpeklerinin sürüleri idare ederken ortaya koydukları ilişki neredeyse sihirli gibidir. Oysa bilimciler iki basit kuralla bu ilişkiyi açıklamayı başardılar.
Araştırmacılar GPS verileri kullanarak çoban köpeklerinin işlerini nasıl yaptıklarını açıklamayı başardılar. Ortaya koydukları modelle çoban ve tek bir köpeğin yüzden fazla koyunun olduğu asi bir sürüyü nasıl yola getirdikleri ortaya konuyor. Buna göre köpekler sürüyü iki basit hareketle güdüyorlar. Bu verilerin gelecekte kalabalıkları kontrol edebilecek bir “robot çoban” üretimine katkıda bulunması bekleniyor.
Elde edilen verilere göre köpek, önce sürüden ayrılan koyunları nasıl bir araya getireceğini öğreniyor. İkinci olarak da, koyunlar bir araya geldiklerinde köpek onları ileri doğru itiyor.
Benciller Sürüsü
Bu çalışma sırasında Swansea Üniversitesi’nden Dr. Andrew King, bir koyun sürüsünün ve çoban köpeğinin sırtına GPS aygıtları koyarak davranışlarını izlemiş. “Başlangıçta bu deneyle ilgili birçok değişik fikrimiz vardı,” diyor King. “Önceleri gözlemlerimizi kuş bakışı yapmak istiyorduk. Sonradan fark ettik ki ihtiyacımız olan şey olayları biraz da köpeğin gözünden görmek. Köpek çevresinde tüylü, beyaz şeyler görüyor. Aralarında boşluk varsa ve bu boşluk giderek artıyorsa, köpek onları bir araya getirmek için harekete geçiyor.
King’e göre çoban köpekleri sürüyü bir araya getirmek ve istedikleri gibi yönlendirmek için koyunların “bencilliğini” kullanıyor. Koyunların bir tehlike karşısında yaptıkları en iyi şey sürüdaşlarıyla birlikte hareket etmek. Bunun anlamı tehlikeyle kendilerinin arasına bir başkasını koymak. Böylece kalabalık bir sürüdeki bireyler tehditleri en düşük düzeye indiriyor. Eğer yanlarındakilere bir şey olursa onlar kaçıp sürünün merkezine sığınacak zaman buluyorlar.
Bu çalışmaya katılan bir başka araştırmacı da İsveç Uppsala Üniversitesi’nden Dr. Daniel Strombom. Strombom koyunların sırtındaki GPS aygıtlarından elde ettikleri verileri kullanarak sürünün hareketinin bilgisayar animasyonunu yapmış. Bunun yardımıyla matematiksel bir koyun gütme modeli geliştirilebilecek.