Büyük balık küçük balığı yutar! Bu işleyiş, gökadalar içinde geçerli: Avustralyalı bilimcilerin uluslararası katılımla gerçekleştirdiği son bir araştırmaya* göre, yıldız üretimi durmuş devasa gökadalar komşusu küçük gökadaları meze yapıyor.
GÖRSEL: Andromeda ve Samanyolu gökadalarının Hubble Teleskop verilerinden bilgisayar canlandırması çarpışma illustrasyonu
22 bini aşkın gökadayı inceleyen astronomlar, daha küçük olanlar gazlardan yıldız üretmede çok daha etkinken, çoğu devasa gökadanın yıldız oluşturmada çok daha verimsiz olduğunu, bunların hiç yıldız üretmediğini, bunun yerine başka gökadaları yiyerek büyüdüğünü keşfetti. Western Australia Üniversitesi, Radyo Astronomi Araştırmaları Uluslararası Merkezi’nden (ICRAR) araştırmacı ve ekibin de lideri Aaron Robotham “cüce” gökadaların büyüklerin yemeği olduğunu söyledi.
“Bütün gökadalar oluşmaya başladıklarında küçüktür; gazları biriktirerek büyüyen gökadalar bunları yıldızlara dönüştürmekte oldukça etkindir.” diyen Robotham, bunların ara sıra, bazı çok daha büyük, komşu gökadalar tarafından tümüyle yutulduğunu belirtti.
Uzun bir süre boyunca yeni bir gökadayla birleşmeyen; ancak eskilere özgü kalıntıların hala görülebildiği gökadamızın da bir devrilme noktasında olduğunu belirten Robotham; Samanyolu’nun şimdilerde gaz toplamaktan daha çok, daha küçük gökadaları yutarak büyümesinin beklendiğini vurguladı. Gökadamız, yaklaşık 4 milyar yıl içinde, komşu iki cüce gökada Büyük ve Küçük Macellan Bulutları’nı afiyetle yiyecek; ama, kendisi de yaklaşık 5 milyar yıl içinde, devasa komşu Andromeda’nın yemeği olacak.
Bu işleyişte kütle çekiminin etkin bir rolü olduğunu belirten Robotham, bağlı grup ve kümelerdeki bütün gökadaların birkaç süper-dev gökadaya dönüşmesinin beklendiğini dile getirdi. Ancak bunların olduğunu görebilmek için pek çok milyar yıl beklemek gerekiyor.
Aşağıdaki video Samanyolu ve Andromeda gökadasının birbirlerine yaklaştığı; sonra çarpıştığı, daha sonra da birleşerek çok daha büyük bir gökadanın nasıl oluştuğunu gösteren bir benzeştirme.
[vimeo width=”600″ height=”350″ video_id=”106350053″]SIMULATION CREDIT: Prof Chris Power (ICRAR-UWA), Dr Alex Hobbs (ETH Zurich), Prof Justin Reid (University of Surrey), Dr Dave Cole (University of Central Lancashire) and the Theoretical Astrophysics Group at the University of Leicester.
VIDEO PRODUCTION CREDIT: Pete Wheeler, ICRAR.
*Araştırma için verilerin neredeyse tamamı, Galaxy And Mass Assembly (GAMA) araştırmasının bir parçası olarak New South Wales’teki, ,Anglo-Australian teleskopu tarafından, ICRAR profesörü Simon Driver liderliğinde biriktirildi. GAMA araştırmasına 90’ı aşkın bilimci katıldı ve çalışma 7 yılda tamamlandı. Çalışma 19 Eylül’de, Oxford University Press tarafından yayınlanan Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yer aldı.