Son gelişmeler Chicago Müzesi’nde sergilenen Sue adındaki 12 metrelik Tyrannosaurus rex fosili açısından oldukça üzücü. Dünya üzerinde yürümüş en büyük etçil dinozor artık o değil, Spinosaurus aegyptiacus. T-rex’e 3 metre fark atan bu devi daha önemli kılan keşif ise onun bundan 95 milyon yıl önce kara yerine sularda terör estirmiş olması. Spinosaurus fosilleri bundan yüzyıl kadar önce keşfedilmiş olsa da gerçek özellikleri bulunan yeni kemik parçalarıyla henüz açığa çıkarılabildi.

Chicago Üniversitesi’nden paleontolog Paul Sereno, Spinosaurus’un suya uyum sağlamış ve kuş akrabalığı olmayan ilk dinozor olarak kaydedildiğini söylüyor. Sereno, bu dinozoru bulunan son fosiller ve bu türe ait ilk fosili keşfeden Alman paleontolog Ernst Freiherr Stromer von Reichenbach’in sağladığı bilgiler ışığında ilk defa tam olarak bir araya getirmeyi başaran bir grup Alman araştırmacı arasında yer alıyor.

Spinosaurus’un gizeminin ortaya çıkarılması hikayesi aynı araştırma ekibin parçası olan paleontolog Nizar İbrahim’in 2008’deki Fas ziyaretiyle başlamış. Yerel bir fosil avcısı yakın zamanda ortaya çıkardığı bir kutu kemik parçasını bir kafede oturuken İbrahim’e göstermiş. İbrahim, kemiklerin bir Spinosaurus’a ait olduğunu düşünmüş. Bundan iki yıl sonra Milan’daki bir grup paleontolog da benzer şekilde İbrahim’le irtibata geçerek ortaya çıkardıkları bir grup kemiği göstermişler. İbrahim’de o an bir kıvılcım parlamış ve bu kemiklerin Fastakiler’le aynı olduklarını farketmiş. O an Faslı avcıyı bulmak için büyük bir istek duymuş ancak tek hatırladığı avcının bıyıklı olduğuymuş. “Görevimiz Tehlikevari” bir arama sürecinin ardından adam 2013 yılında bulunmuş. Sonrasında birlikte Fas’ta kemiklerin bulunduğu alana yolculuk edilmiş ve Kem Kem adındaki bu fosil yatağında kazılar başlamış. Kazıların sonucunda türe ait çok sayıda yeni kemik ortaya çıkmış. Mevcut olan tüm kemikler ile yeni bulunanlar, CT cihazı ile taranarak dijital ortamda biraraya getirilmiş ve ortaya çıkan modelin kullanılmasıyla da gerçek boyutta bir maket yapılmış.

294974-5096a192-3a0b-11e4-a57a-52576a558724

İbrahim, yapılan incelemeler doğrultusunda varılan sonuçların oldukça garip olduğunu ve dinozor uzmanlarının bildikleri bir çok noktayı yeniden gözden geçirmelerine yol açacağını söylüyor. Ekibin Science dergisinde yer alan makalesine göre, Spinosaurus kara yerine Fas’tan Mısır’a kadar uzanan sularda krallığını sürdürmüş bir avcı. Sahip olduğu özellikler sucul adaptasyonu işaret eden ve dinozorlara ait ilk bulgular. Bunlardan bir tanesi burun açıklıklarının kafatasının oldukça gerisinde yer alması. Bu özellik sayesinde hayvan yarı su altındayken bile timsahlar gibi nefes alabilmiş. Bunun yanında sahip olduğu koni şekilli dişler ve uzun çene de sucul avları rahatlıkla yakalayabilmesine olanak sağlamış. Hayvanın kalça ve bacak kemikleri de diğer Spinosaurus türlerine göre indirgenmiş durumda. İbrahim bu durumun, günümüz balinalarının ataları gibi sucul ortama dönüş yapmış hayvan fosillerinde görüldüğüne dikkat çekiyor. Bunun yanında kemikleri oldukça yoğun ve kompakt yapıda ki bu da suda kontrol kabiliyetini artırıyor. Bunun yanında ön bacaklar da yürümekten çok av yakalamaya uyum sağlamış. İbrahim bu özellikler doğrultusunda Spinosaurus’un adeta yarı ördek – yarı timsah formunda bir dinozor olduğunu söylüyor.

295026-24c3bbfe-3a0b-11e4-a57a-52576a558724
Hatırlayanlar olacaktır ki Jurassic park III filmindeki bir sahne T-rex ile Spinosaurus’un kapışmasını gösteriyordu. Edinilen son bilgiler, aynı coğrafik bölgede yaşamış olsalar bile farklı yaşam ortamları nedeniyle bu iki türün bir araya gelmiş olmalarının mümkün olmadığını gösteriyor.

Washington’daki National Geographic Müzesi, dinozorun bir kopyasının gerçek boyutlarıyla yer aldığı maketi sergileyecek. National Geographic de dev avcıyı bu ayki sayısının kapağına taşıyor. Ayrıca PBS televizyonu “T-Rex’den büyük ” başlıklı bir belgeseli yayınlama hazırlığında.

KAYNAK

140911142714-large

295480-58fa2336-3a0b-11e4-a57a-52576a558724