Bir sonraki defa öfkelendiğinizde aynaya bakın. İnmiş kaşlarınız, inceltilmiş dudaklarınız ve genişlemiş burun deliklerinizle karşılaşacaksınız muhtemelen. İşte sosyalbilimcilerin “öfke yüzü” olarak tabir ettikleri şey tam da bu.

Avustralya’daki Santa Barbara ve Griffith Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, öfke yüzünün evrilmesindeki avantajları ortaya çıkardılar. Araştırmanın başında yer alan Aaron Sell, yüz ifadelerinin farklı kültürlerde bile evrensel olduğunu, hatta doğuştan görme engelli çocukların da ömürlerinde hiç görmemiş olmalarına karşın aynı ifadeleri takındıklarını belirtiyor.

Öfke ifadesi, yedi farklı kas grubunun klişeleşmiş şekilde kasılmalarını sağlıyor. Evrimbilimciler, öfke ifadesinin dışarıya yansıtılabilmesi için neden bu kas gruplarının seçilmiş olduğunu anlamaya çalışıyor. Mevcut çalışma, öfkenin evrimsel fonksiyonunu anlamaya yönelik olarak yürütülen daha kapsamlı bir araştırmalar grubunun parçası. Araştırmanın önceki safhaları öfkenin, söz konusu bir çıkar çatışması durumunda etkili pazarlık gücünü artırmak için evrildiğini göstermiş. Pazarlık hipotezinden yola çıkan araştırmacılara göre bu yüz ifadesini takınan kişi ilk etapta karşısındakine, mevcut anlaşmazlık durumunun kabul edilebilir bir noktaya varmadan sonra ermeyeceğini söylemek istiyor. Ve bu ifadeyle aslında kendisinin ne kadar güçlü olduğunu ve anlaşmazlığın devamı halinde karşısındakine fiziksel zarar verebileceğini ima ediyor.

Bilgisayar tarafından oluşturulmuş bir yüzü kullanarak deney kuran araştırmacılar bunu ispatlamayı da başarmışlar. Söz konusu yedi kası ayrı ayrı kullanarak katılımcı deneklere göstermişler. Katılımcılar, örneğin iki aynı fotoğraf arasında sadece kaşları dijital olarak aşağı çekilmiş ifadenin sahibi olan kişiyi, kızgın görünmemesine karşın, fiziksel olarak çok daha güçlü biri olarak algılamış. Deney tüm yedi kas için tek tek denendiğinde de sonuç aynı olmuş.

Aaron Sell, önceki çalışmalarının da insanların kavga yetilerini karşısındakine ima etmede oldukça başarılı olduklarını gösterdiğini söylüyor. Bunun da diğer hayvanlarda görülen tehdit davranışıyla tamamen aynı olduğunu ekliyor: “Öfkeli bir yüzün fonksiyonu aslında bir kurbağanın kendini şişişrmesi ya da babunun köpek dişlerini göstermesi gibi karşısındakini sindirme davranışı.”