Ünlü Demir Adam (Iron Man) film serisinin ikincisini seyredenler filmin hemen başlarında Tony Stark’ın, robotik kıyafetli ve elinde tuttuğu elektrikli kırbaçlarla aynı zamanda dehşetli bir Rus bilimci olan Ivan Vanko’yla ilk kez karşılaştığı sahneyi hatırlayacaktır. Olay, Stark’ın yarışırken Vanko’nun Formula 1 araçlarını birer tost ekmeği gibi dilimlere ayırmakta olduğu Monaco Grand Prix’inde geçmektedir. Vanko aslında bu dilimleme işini gerçekte Tony stark üzerinde gerçekleştirmek niyetindedir ve bir an için bunu başarmış gibi de görünür.

Seyirciler için bu sahneler, Hollywood tarzı aksiyonun üst düzey bir örneği olarak kabul edilebilir. Ancak bilimciler ise bunu insan beynine açılan bir pencere olarak ele alıyorlar.

Her yıl dağıttığı ünlü Oscar Ödülleri yoluyla tüm dünyanın tanıdığı Amerikan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin geçtiğimiz günlerde ev sahipliği yaptığı bir etkinlik, insanın dikkat ve algı mekanizaları hakkında öğrendiklerini paylaşmak üzere sinirbilimciler ve kavramsal psikologları film yapımcılarıyla biraraya getirdi.

Örneğin bahsettiğimiz bu sahnede seyirciler gözlerini diktikleri noktalar konusunda oldukça tutarlılar. Londra Üniversitesi’nde bir görsel-bilimci olan Tim Smith, göz takip yöntemiyle bu sahneyi izleyen 75 seyirciden toplamış olduğu veriyi paylaştı. Deneyde kullanılan göz takip sistemi, sahnenin ekranda oynadığı sırada insanların göz hareketlerini izlerken, aynı anda bir yazılım da kameradan gelen veri doğrultusunda kare kare ilerleyen bir ısı haritası ortaya çıkardı. Harita ile sahnenin üstüste yerleştirilmesiyle oluşan görüntüde, seyircilerin daha çok odaklandıkları yerler anlamına gelen kırmızı alanlar gösteriyor ki, çarpışmakta olan süperkahramanların özellikle silahları ve suratları ile birlikte çevreye sıçrayan araba parçaları, gözlerin en çok üzerlerine dikildiği noktalar.

Tim Smith ile birlikte sahnede yer alarak bu klip üzerine konuşan filmin yönetmeni Jon Favreau, klipte odaklanılan herşeyin gerçek, ancak odak dışında kalan diğer herşeyin ise sahte olduğunu heyecanla belirtiyor. Favreau, en iyi görsel efekt aracının insan beyni olduğunu ekliyor: “İnsan beyninin nasıl olsa herşeyi anlamlı kılacak şekilde biraraya getireceğini biliyorduk. Bu nedenle seyircilerin yoğun olarak hangi noktalara odaklanacakları üzerinde detaylı hesaplar yaptık ve dikkatlerin bu noktada kalması üzerinde çalıştık. Sahtesini tam anlamıyla gerçekçi olarak yapamayacağımız şeylerin insan yüzleri ve fizik kuralları olduğunu biliyorduk.”

Favreau ve ekibi, bu gerçekten yola çıkarak bu dikkat noktalarında yer alan yüzlerin tamamen gerçek olmasına dikkat etmiş ve buralarda özel efekt kullanmaktan kaçınmışlar. Bunun yanında Formula 1 araçlarının ağırlık ve boyut açısından birebir kopyalarını üretmişler. Böylece bu maket araçlar, ekrandaki tüm o şatafatı oluşturmak üzere hidrolik ve rampalar yardımıyla havalandırılıp çarpıştırıldıklarında, etrafa son derece büyük rastlantısallıkla dağılan parçacıklar ve gerçeğe uygun sahneler elde edilmiş. Favreau, sonucun insanlar üzerinde büyük bir gerçeklik hissi yarattığını ve bu odak noktaları dışında kullanılan görsel efektlerin de hiç göze batmadan insan beyni tarafından gerçek gibi algılandığını belirtiyor.

Jon Favreau’nun bir sonraki filmi olacak olan Orman Kitabı (The Jungle Book) üzerinde çalıştığını ve tamamı bilgisayar destekli olarak çekilmesi planlanan filmde gelişen teknolojiye rağmen sadece insan yüzlerinin gerçek olacağını da ekleyelim.

(Yazıda bahsedilen film klibini buraya tıkladığınızda gelen sayfadaki ilk videoda seyredebilirsiniz.)