Futbol ve fizik ayrılmaz bir ikili. Topa her vuruşun altında müthiş bir fizik yatar.
Futbol maçının sonucunu futbol topu belirler. Topa vurmasını bilen futbolcu da bu sonucu denetler.
Bir topun aldığı her darbe yer değiştirmesine yol açan bir sıçrama hareketidir. Futbol topuna vuran futbolcu topun sıçramasını ve yol almasını sağlar.
İyi bir sıçrama için topun şişkinliği önemli. İyi şişirilmemiş, yumuşak bir topa vurulduğunda, top hedeflenen uzaklığa gidemez. Çok fazla şişirilmiş, sert toplar da beklenenden çok yol alır. Futbolun iyi oynanabilmesi için, top kesinlikle uygun şişkinlikte olmak zorunda. Sönük bir topun sıçrayamadığını herkes bilir. Topun esnekliğini yani sıçrama düzeyini, üretiminde kullanılan malzeme değil içine sıkıştırılan hava miktarı belirler.
TOP NASIL DAVRANIR
Bir topun davranışlarını, top havadan yere dik atıldığında ne olduğunu, anlamaya çalışarak inceleyelim. Fizikte “serbest düşme” denilen bu atış biçiminde, yere düşen topun, bir kuvvet etkisiyle çarptığı bölüm yassılaşır. Bu yassılaşma, çarpma sırasında, topun vuruşuna karşı oluşan, yerin itme kuvvetini dengeler. Bu çarpma, topun içindeki hava basıncınının dağılımını düşme yönünün aksine bir yönde değiştirir ve elbette topun yeniden yükselmesini sağlar.
Topun, yere açılı çarpmalarında oluşan fizik daha da karmaşık. Yere, yataya çok yakın bir açıyla çarpan top, sıçrayana kadar kayar. Düşeye yakın bir açıyla çarpan top da yerden sıçradıktan sonra fırıl fırıl dönerek yol alır.
Futbolcunun topa vuruşu da bir sıçrama. Topa vurmadan önce, ayağının bir hızı var. Topa hızla çarpan ayak, topun o bölümünü yassılaştırarak sıçramasına yol açar. Uçarak giden topun gerçek hızı, uçma anındaki hızıdır. Genellikle, toplar yay gibi eğik (parabolik) yol alırlar. Bu eğilmede yerçekimi kuvvetinin de etkisi var.
Topun merkezi hedef alınarak yapılan vuruşlar, fırıl fırıl döndürmeye ya da yönünü değiştirmeye yaramayan, falsosuz basit vuruşlar doğurur. Falsolu atış yapmak çok daha fazla beceri gerektirir.
Topun falsolanmasında hava devreye girer. Fırıl fırıl dönerek havada yol alan topun yüzeyiyle etkileşen hava, onun bir yüzeyinde daha hızlı, öteki yüzeyindeyse daha yavaş hareket eder.
Havanın hareketinden doğan basınç, topun iç basıncında değişmelere yol açar. Havanın hızlı geçtiği yüzeyde topun iç basıncı azalır, yavaş geçtiği yerde artar. Bu da topun içinde bir basınç farkı yaratır. İşte, topa falsoyu bu basınç farkı verir. Topun havayla sürtünmesinden doğan kuvvet falsoyu olumlu ya da olumsuz etkileyebilir. Böyle bir durum, çok daha karmaşık bir fizikle açıklanabilir.
Futbol oyunu sırasında, gitmesini istediğiniz yönde, topa merkezinden vurursanız, top falso yapmadan gider. İstediğiniz yönde, topu falsolu göndermek için, ona merkezinden farklı bir noktadan, uygun bir açıyla vurmak gerekir. Böyle bir vuruşla falsolanan top aynı zamanda fırıl fırıl da dönebiliyor.