Yeryüzünde milyarlarca insan var ve hepsinin yüzü birbirinden farklı. Hayvanlara baktığımızda onların yüzlerindeki çeşitliliğin insanlarınki kadar çok olmadığını görüyoruz. Peki neden? Bütün bu çeşitlilik nereden geliyor?
California Üniversitesi yapılan bir araştırma gösteriyor ki insanlar yüksek düzeydeki sosyalleşme eğilimlerinden dolayı milyonlarca yıl içinde birbirlerini tanıyabilmek için yüzlerinin biricikliği öne çıkacak şekilde gelişmişler.
California Üniversitesine bağlı Berkeley Omurgalı Hayvanlar Müzesi’nden Michael J. Sheenan’nın söylediğine göre, insanların birbirleriyle görsel iletişim kurma eğilimleri, evrimsel eğilimlerini etkiliyor. Hayvanlar daha çok kokuyla ya da sesle iletişim kuruyorlar. Hele hele gece karanlık çöktükten sonra ortaya çıkan hayvanlarda, yüzdeki özelliklerin farklı olmasının pek önemi kalmıyor. Oysa insanlar farklı.
“İnsanlar yüzleri tanımada olağanüstü başarılılar,” diyor Sheenan. “Beyinde bu konuda uzmanlaşmış bir bölge var. Çalışmalarımız gösteriyor ki insanlar benzersiz ve kolayca tanınabilir olmak üzere seçilmişler. Başka insanların yüzlerini tanımam benim için yararlı bir şey. Aynı zamanda yüzümün tanınması da yararıma. Başka türlü olsaydı hepimiz birbirimize benziyor olurduk.”
Berkeley Omurgalı Hayvanlar Müzesi müdürü Michael Nachman, sosyal etkileşimin nasıl göründüğümüz üzerinde önemli bir etkisi olduğunu söylüyor. Bu çalışmada araştırmacılar, gözlerin arasındaki uzaklık ya da burnun genişliği gibi yüzümüzdeki özelliklerin, şans eseri mi çeşitlendiğini; yoksa evrimsel seçilimde başka türlü olacağından daha değişken, daha ayırt edici daha benzersiz mi olduğunu sorgulamışlar.
Tahmin edildiği gibi, araştırmacılar yüzümüzdeki özelliklerin, elimizin kolumuzun ölçüleri gibi gövdemizin diğer parçalarındakinden çok daha değişken özelliklere sahip olduğunu ortaya koymuşlar. Sözgelimi kolları uzun olan kişilerin çoğunun bacakları da uzunken, burnu geniş olan kişilerin gözlerinin arasındaki mesafenin her zaman uzak olmadığını ortaya koymuşlar. Araştırmacılar son olarak da dünyanın çeşitli yerlerinden insanların genomlarını karşılaştırmışlar. Ortaya çıkan sonuçlarda yüzdeki çeşitliliğin çok olduğu bölgelerde evrimsel bir avantaj olduğu görülmüş.
Araştırmacılar elde ettikleri verileri Amerikan ordusundan aldıkları istatistiklerle kıyaslamışlar. Orduda çeşitli boy, kilo, cinsiyet ve ırktan insanların ölçüleri karşılaştırıldığında askerlerin en çok yüz özelliklerinin değişkenlik gösterdiği ortaya çıkmış. En büyük farklılıksa gözler-burun-ağız üçgeninde kendisini göstermiş.
Çeşitli genetik verilerle de desteklenen sonuçlar bize gösteriyor ki, biz insanlar karşımızdakileri tanımak için çeşitli özelliklerine bakarak onları değerlendiriyoruz. Yüzlerine bakıp değerlendirme yapmaksa ilk sırada geliyor.