“Biri kalp durması (kardiyak arrest) yaşadığında, hastaya müdahale süresi, sıklıkla ölüm ve yaşam arasındaki belirleyicidir. Bazı ülkelerde kamuya açık şok aygıtları yaygınlaşsa da kullanımı bilinmiyorsa ya da düzgün çalıştırılamıyorsa iş zorlaşabilir.”
Hollanda’daki Delft Teknoloji Üniversitesinden mühendislik öğrencisi Alec Momont kafa yorduğu bu konuda bir çözüm geliştirdi: insansız hava ambulansı tasarladı. Şok aygıtını (defibrilatör) taşıyan ambulans, acil servisin gelmesi için gerekenden çok daha kısa bir zamanda, uçarak hastaya erişebiliyor.
İnsansız hava ambulansı, aslında, 12 kilometrekarelik bir bölgeyi 1 dakikada dolaşabilen bir heksakopter. Momont’a göre, bu ambulansla yapılacak çok hızlı müdahale, kalp krizi geçiren hastanın hayatta kalma şansını 10 kat arttırabilir.
Hasta kalp krizi geçirdiğinde ve acil çağrısı yapıldığında, hava ambulansı navigasyon için dahili bir GPS kullanarak çağrının yapıldığı yeri izleyebiliyor ve saate 100 km hızla uçarak, oraya ulaşabiliyor. Yere indikten sonra, bir operatör, paramedik (yardımcı hekimlik hizmeti) yardımla, yakındaki birine, hastayı kurtarmada şok cihazını nasıl kullanacağını söyleyen sesli talimatlar veriyor. Operatörün şok aygıtının doğru kullanıldığından emin olmasını sağlamak üzere, ambulansta dahili kamera da bulunuyor.
Yaptığı basın açıklamasında Momont, “Şu anda, eğitimsiz insanların yalnızca yüzde 20’si bir şok aygıtını başarıyla uygulayabiliyor. Olay yerinde, talimatların insanlara sürekli verilmesi sağlanabilirse, bu oran yüzde 90’lara kadar yükselebilir. Dahası, acil operatörünün varlığı ve ambulansın hoparlöründen konuşuyor olması, durumun yarattığı paniğin azalmasına da katkı yapabilir.”diyor.
Momont ambulansının prototip tasarımında, iskeleti karbon kompozit yapıdan üretilmiş yeni bir insansız hava aracı geliştirdi. Bu karbon temelli yapı, ambulansın taşınabilecek yeterli hafiflikte olmasını sağlıyor. Üstelik aracın kolları katlanabiliyor. Böylece bu ambulans, 4 kg ağırlığında bir medikal araç kutusuna dönüşebiliyor.
Momont, kalp krizinden muzdarip hastalar üzerinde ambulansı sınamaya ve uçuşun ortasındaki engellerden kaçınma becerisini geliştirmeye hala gerek duyuyor. Öte yandan önümüzdeki beş yıl içinde, ambulansın göklerde yerini alacağını ve hayatları kurtaracağını umuyor.
Momont’un ambulansının nasıl çalıştığını merak ederseniz, videoyu izleyebilirsiniz.