Gök nesnelerinin çöküşünde, ışık uzamaktan ziyade sıkışıyor. Çöken yıldızlardan ve toz bulutlarından kaçan ışık sıradışı bir biçimde mavi renkli olabilir.
Physics Letters B’de, 4 Şubat 2015 tarihiyle yer verilen çalışmada, fizikçiler, kütleçekimsel olarak kararsız olan çöken yıldızlardan ve toz bulutlarından yayılan ışığın sıkıştırılabildiğini ve böylece mavileşebildiğini öne sürüyor. Onlara göre bu maviye kayma, uzay boşluğunda hareket ederken ışığın kızarmasından sonra bile sürebilir. Etkinin gözlenmesi zor olsa da bu durum, kendi kütleçekimiyle çöken bir nesneden geçerken ya da üretilirken, ışığa ne olduğunun anlaşılmasına katkı yapabilir.
Evrenin genişlemesi yüzünden, uzak nesneler, kendi dalga boylarını uzatmak üzere ışığı uzatan bir etki nedeniyle, birbirlerinden uzaklaşıyormuş gibi görünür. Bu yüzdendir ki, uzak yıldızlardan ve gökadalardan Dünya’ya ulaşan ışık, genellikle kırmızıya kayıyor. (Görünür ışığın en uzun dalga boylu ışığı kırmızı; en kısa dalga boylu ışığı da mavidir.) Çin, Şangay’daki Fudan Üniversitesinden astrofizikçi Cosimo Bambi ve meslektaşları, bir yıldız ya da bir süpernova olma yolunda çöken bir yıldızın içine sıkışan toz bulutunun, sanki daralan bir evrende hareket ediyormuşçasına ışık dalgalarını değiştirdiğini hesapladı. Sonuç olarak, dalgalar sıkıştırılıyor ve mavileştiriliyor. Bu etki, ışık uzay boşluğunda dolaşırken ardışık kırmızıya kaymaya ağır basarsa, bir gözlemci bir maviye kaymayı ölçebilir.
GÖRSEL: Mavi Işık (Carina Bulutsusu)
CREDIT: NASA, ESA, M. Livio/Hubble 20th Anniversary Team/STScI