Sihirli mantarlar, aslında bildiğimiz mantarlar; bildiğimiz mantarlar ama içlerinde sanrı göstertici psilosibin ve psilosin maddeleri var. Yaklaşık 200 mantar türünde psilosibin var; psilosibinin de türlü etkileri var: mutluluktan uçma, halüsinasyonlar, zaman algısında bozukluk, ruhani deneyimler; olumsuz etkileri arasında mide bulantısı ve panik atak gibi etkiler mevcut…

Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar, halüsinasyon gösterici sihirli mantarların, tiryakilerin sigarayı bırakmasına yardımcı olduğunu buldular. Çalışma Journal of Psychopharmacology içerisinde yayımlandı. Araştırmaya katılan kişiler bilişsel davranış terapisi programı ile denetim altındaydılar, dahası sigarayı bıraktırmaya nasıl yardımcı olduğu henüz tam olarak belli değil; bu nedenle tiryakilerin hemen ormana gidip mantar aramaya başlamamalarında yarar var.

Sihirli mantarlar tüketildiklerinde halet-i ruhiyenizi, algınızı, davranışızı değiştiriyorlar. Bu deneyime genelde “tribe girmek” adı veriliyor. Tarih öncesi dönemlerden beri Meksika’da, Guatemala’da, Orta Amerika’da, bu tarz etkileri olan mantarlar dini törenlerde kullanılıyordu; bugünse (yasadışı) “eğlence” amaçlı kullanılıyorlar.

Bazı çalışmalar bu tür halüsinasyon gösterici maddelerin örneğin depresyon gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğini söylüyordu. Daha önceki bulgular da madde kullanımını kaynaklı bozuklukların giderilmesi için psiloisibin kullanmanın yararlı olabileceğini ima ediyordu. Ancak bu çalışmaların devamı gelmemişti.

Bu saykodelik -yani sanrılar gibi normal dışı etkiler üretebilen- bileşenlerin, tütün bağımlılarına etkisini görmek üzere Johns Hopkins üniversitesinden araştırmacılar 10 erkek ve 5 kadın, psikiyatrik açıdan sağlıklı gönüllü buldular. Katılımcıların tümü nikotin bağımlısı içicilerdi, yaklaşık 50 yaş civarındaydılar, 30 yıldır günde ortalama 20 sigara içiyorlardı. Dahası katılımcılar daha önce yaşamlarında altı kez sigarayı bırakmayı denemişlerdi.

Çalışmanın ilk seansında katılımcılara hap halinde orta düzey (20 mg/70 kg) psilosibin verildi. Daha sonraki sekiz haftaya yayılan iki seansta ise yüksek doz (30 mg/70 kg) psilosibin aldılar. Bu terapi seanslarında, eve benzer bir araştırma alanında barındırılan katılımcılar yakından takip edildiler. Bazıları hap alımı sırasında gözlerini kapatıp müzik dinledi; genelde ise rahatlamaya, iç deneyimlerine odaklanmaya teşvik edildiler.

Bu seanslarda psilosibin’in yanı sıra sigarayı bırakmalarına yardımcı olmak üzere etraflı bir bilişsel davranış terapisi programından da destek aldıllar. Bu seanslar birebir gerçelşeşti, katılımcılara bir günlük tutmaları, sigaraya en çok ihtiyaç duydukları anları not almaları önerildi.

Altı ay sonra katılımcıların %80’inin sigara içmekten kaçındıkları gözlemlendi. Nikotin ikmali veya davranış terapilerinin genelde başarı oranı %30 iken, bu yaygın tedavilerin aksine dikkate değer ölçüde yüksek bir rakam bu. Nikotin bağımlılığına karşı kullanılan reçeteli ilaç vareniklin ise altı ayda sadece %35 oranında etki sağlıyor.

Araştırmacılar, yaptıkları çalışmanın sigaraya son vermek için tek başına psilosibin etkinliği hakkında bilgi vermemesine karşın, halihazırdaki sigaraya son verme programları ile beraber kullanıldığında, yararlı olduğuna gösterdiğini savunuyorlar.Bu yazıyı okuyup sihirli mantar aramaya başlamadan önce, araştırmacıların uyarısını da eklemeli: Bu çalışmanın sonuçları, kontrollü dozlarda, yapılandırılmış bir terapi programı çerçevesinde elde edilmiş sonuçlar.

Baş makale yazarı Matthew Johnson da haber bülteninde, “doğrudan nikotin alıcılarını etkileyen diğer ilaçlarda olduğu üzere, sigarayı bırakmak sadece bir biyolojik tepki değil; bu psilosibin için de geçerli. Özenli hazırlıkla ve terapi bağlamında verildiğinde psilosibin kişinin yaşamı üzerine derin tefekküre dalmasını sağlıyor, değişim için gerekli motivasyonu ateşliyor.”

Bu çalışmanın bir kontrol grubu ile yürütülmediğini, küçük bir pilot çalışma olduğunu, sonuçların teyidi için başka çalışmalar da gerektiğini önemle eklemeli. Bundan ötürü araştırmacılar nikotin bantları ile psilosibin etkilerini kıyaslayacak bir çalışma ile bu çalışmayı geliştirmeyi planlıyorlar.

Kaynaklar:
http://hub.jhu.edu/2014/09/11/magic-mushrooms-smoking#
http://jop.sagepub.com/content/early/2014/09/06/0269881114548296.abstract
http://news.sciencemag.org/sifter/2014/09/magic-mushrooms-help-people-quit-smoking
http://www.iflscience.com/brain/magic-mushrooms-could-help-smokers-kick-habit