Bizlere her zaman söylenen kanseri yenmenin en etkili yolunun erken teşhis olduğu. Bu nedenle her yıl belli bir yaşı geçmiş insanlar prostat ve göğüs kanseri taramaları için doktora başvuruyor. Peki ya beyin kanserleri, yumurtalık kanserleri, lösemi ve lenfoma gibi kanserler? Ya da hiç test yaptırmamış ve yetişkinlere göre daha kötü sonuçlara maruz kalan milyonlarca genç?

Diğer kanserler için bugün kullanılan tanımlayıcı metodların herkes için uygulanabilir olmaması nedeniyle kanser hastalarının büyük bir çoğunluğu sağlıklarında ters giden bir durum olana kadar kanser olduklarını farketmiyorlar ve birçok durumda çok geç kalınmış oluyor.

Bu nedenle, Miroculus olarak adlandırılan yeni bir şirket, tek bir kan örneği ile onlarca kanser türünü kolay ve ucuz bir şekilde test edebilecek bir alet geliştiriyor. Miriam olarak adlandırılan bu ucuz bütçeli, açık kaynaklı aletin tanıtımı geçtiğimiz hafta Rio De Janeiro’da yapılan TEDGlobal konferansında yapıldı. Şirketin kurucuları için amaç, Miriam’ın eğitimi olmayan laboratuvar işçilerinin bile kullanabileceği kadar basit olması.

Miroculus teknolojisi, vücutta olan olaylara göre ortaya çıkarak ve kaybolarak işlev gören bir tür biyolojik uyarı işareti olan microRNA’ya dayalı. microRNA, kanser dahil olmak üzere hastalıklar için etkili bir gösterge. Kişinin kanser olup olmadığını göstermesi dışında hangi tip kansere yakalandığını da göstermekte.

2008 yılında yapılan araştırmalarda, microRNA’nın sadece hücre içerisinde yer almadığı, kan içinde de bulunduğu ortaya çıktı. Bu buluş microRNA’yı erken kanser tanısı için anahtar olarak gören araştırıcıların ilgisini hemen çekti. Moleküler biyolog Fay Chritodoulou da ilgilenen araştırıcılardandı ve araştırmalarını microRNA ve tiroid kanseri arasındaki bağlantı üzerine yoğunlaştırdı. Daha sonra farklı disiplinlerden kişilerle kurduğu takım ile Miriam’ı oluşturmaya başladı.

Kan örneğinizi, satışta olan RNA ayrıma kiti ya da Miroculus “master mix” ile hazırlayabilirsiniz. Örnek hazırlandıktan sonra kanı, şirketin “gizli sos”u olarak tanımlanan 96 bölmeli plakaya damlatıyorsunuz. Her bölme, çoğunlukla kanser ile bağlantılı olan çeşitli microRNA tipleri için bir tür tuzak görevi gören, Miroculus patentli bir biyokimyasal ile ön işlemden geçmiş durumda. Bölmeler dolduğunda plaka makinenin içine yerleştiriliyor ve reaksiyon başlıyor. microRNA varlığında bölme parlıyor. Parlaklığın fazlalığı, daha güçlü microRNA varlığını gösteriyor. 1 saat içinde işlem sonlanıyor ve sonuçlar bulut sunucusuna gidiyor. Burada, sistem bölmelerin parlaklıklarını okuyor, hangi microRNA’nın bulunduğunu tespit ediyor ve sonuçları hangi microRNA’nın hangi kanser tipiyle bağlantılı olduğu bilgisinin yer aldığı veri tabanı ile karşılaştırıyor.

microRNA ile ilgili zorluk, sadece kanser durumunda ortaya çıkmaması. Aspirin kullanmak ya da solunum yolları enfeksiyonları gibi basit olaylar bile microRNA’nın kandaki durumunu etkilemekte. Sistemin güvenilirliğini sağlamak için Miroculus’un sadece hangi sonuçların kanser demek olduğunu değil, diğer sağlık koşullarının, ilaç kullanımının ve çevresel faktörülerin bu sonuçları etkilediğini de ortaya koyması gerek.